برج نوری

^{مراحل تولید برج روشنایی}

انواع برج روشنایی از لحاظ مراحل تولید و قطعات مورد استفاده، تقریبا مشابه هستند و تنها در برخی از مشخصات فنی با یکدیگر تفاوت دارند. نوع ورق استفاده شده در تمام دکل‌های روشنایی از جنس فولاد ST37 با پوشش گالوانیزه گرم و یا رنگ صنعتی می باشد و بدنه آن ها به صورت چند وجهی طراحی شده است. از قطعات تشکیل دهنده دکل های روشنایی می توان به سبد (هد)، پروژکتورها، سیم بکسل، صفحه بیس پلیت، بولت و مهره، میله برق گیر، کلاهک باران گیر، تابلو برق و چراغ آلارم اشاره کرد. مشخصات فنی آن ها را از نظر میزان روشنایی، میزان ارتفاع، زاویه نصب، تعداد و نوع پروژکتور، ابعاد و وزن پروژکتور و همچنین مکانیزم عملکرد و نوع کاربری با هم قابل مقایسه می باشد. به طور کلی تولید برج روشنایی طی مراحل زیر انجام می پذیرد:

1. آنالیز قطعات مورد نیاز
2. بررسی ارتفاع
3. تولید هد مربوطه با ابعاد استاندارد
4. برشکاری و خمکاری ورق
5. گالوانیزه ساختن قطعه ها
6. جوشکاری خطی به منظور بستن درز های ایجاد شده
7. ساخت دریچه ها به منظور نصب الکترو موتور و گیربکس
8. ساخت بیس پیلت
9. مونتاژ قطعات

انواع برج نوری

برج نوری بر اساس ساختار به انواع سبد ثابت، سبد متحرک و سیار و بر اساس شیوه پخش نور به استادیومی و تلسکوپی  تقسیم می شود. نوع نیاز کاربری و محل اجرای پروژه مشخص می کند که از کدام محصول استفاده کنیم. به عنوان مثال در محل پروژه های سینمایی با توجه به اینکه تایم کاری و محل اجرا موقت می باشد، انتخاب برج روشنایی سیار مناسب می باشد. این 3 دسته برج نوری خود شامل دسته های فرعی هستند که هر کدام از آن ها را با هم بررسی می کنیم.

1. سبد (هد) ثابت (با نردبان-بدون نردبان)
2. سبد (هد) متحرک ( با وینچ و هندل- با موتور برقی گیربکسی)
3. سیار یا قابل حمل

• بر اساس ساختار:

برج نوری ثابت

استفاده از برج نوری ثابت در ایران رایج تر است و در فضاهای شهری مانند معابر، میادین، پارکینگ های فاقد سقف، محوطه کارگاه ها و ... قابل نصب می باشد. در این مدل برج روشنایی، هد یا سبد نگهداری پروژکتورها در محل نصب قابل جا به جایی نمی باشد. به همین دلیل سبد ثابت ها معمولا در ارتفاع پایین ساخته می شوند و اپراتور عملیات تعمیر و نگهداری پروژکتورها را باید در ارتفاع بالا انجام دهد. این نوع برج در دو مدل نردبان دار و بدون نردبان تولید می گردد.
برج روشنایی ثابت با نردبان: در مدل برج روشنایی ثابت با نردبان، اپراتور برای دسترسی به ارتفاعات باید از نردبانی که بر روی بدنه برج نوری قرار گرفته است، استفاده کند. این نوع برج روشنایی محدودیت ارتفاع ندارد.
برج روشنایی ثابت بدون نردبان: این مدل برای دکل روشنایی کوتاه تر در ارتفاع 6 متری الی 12متری مناسب است. در این مدل سبد برج به صورت غیر متحرک و ثابت روی پایه قرار گرفته و اپراتور جهت تعمیر و تعویض پروژکتور، از بالابر یا جرثقیل استفاده می کند. 

برج نوری متحرک

در برج روشنایی با سبد متحرک، هد یا فریم نگهداری پروژکتورها در یک محور عمودی قابلیت حرکت دارد. ایمنی سبد این برج ها توسط قفل ویژه ای به نام پاراشوت تامین می شود. چنانچه سیم بکسل در هنگام بالا پایین آمدن دچار پارگی شود، این قفل از سقوط سبد جلوگیری می کند. از جمله مزایای نمونه سبد متحرک نسبت به ثابت می ‌توان به نصب تعداد بالاتر پروژکتور و تجهیزات روی هد و همچنین راحتی بیشتر در تعمیر و نگهداری اشاره کرد. از طرف دیگر قابل حمل بودن و سهولت استفاده برج های متحرک سبب می شود تا در طیف وسیعی از کاربری ها مانند استادیوم ها، فرودگاه ها، سایت های نفت و گاز، کارخانه ها، پادگان ها، بنادر و اسکله ها مورد استفاده قرار بگیرند. مدل سبد متحرک مدرن تر بوده و در دو نوع دستی و برقی ساخته می شود.
برج روشنایی متحرک دستی: این مدل دارای وینچ دستی است و حرکت سبد به وسیله نیروی دست انجام می گیرد. این سیستم محرک برای برج نوری 6 متری، 9 متری و 12متری با تعداد پرژکتور محدود مناسب است و برای ارتفاع بالا توصیه نمی گردد.
برج روشنایی متحرک برقی: در برج روشنایی متحرک برقی، سبد نگهداری پروژکتورها توسط الکتروموتور و گیربکس و با استفاده از یک ریموت کنترل جرثقیلی، به صورت آسانسوری به سمت پایین و بالا قابل هدایت است. در نتیجه نصب، تعمیر و یا تعویض پروژکتور ها با سرعت عمل بالا و به راحتی امکان پذیر می باشد.

برج نوری سیار

برج نوری سیار یا قابل حمل (پرتابل)، یک نوع منبع نور قابل حرکت است. برای روشن کردن پروژه های راه سازی، کارگاهی، کار در معدن، ساخت و سازهای شبانه، عملیات های نجات مصدومان و سایر پروژه هایی که به نور مناسب در شب نیاز است، از این برج روشنایی استفاده می شود. این دکل بر روی یک شاسی محکم قرار گرفته است که توانایی نگهداری و حمل آن را دارد. به طور معمول چیدمانی از پروژکتورهای LED در بالای برج نوری سیار نصب شده اند. درون محفظه پایینی یک موتور دیزلی یا بنزینی تعبیه شده که نقش آن راه اندازی ژنراتور برای تولید الکتریسیته مورد نیاز لامپ ها است. در مواردی از صفحه های خورشیدی یا باطری برای تولید برق در برج های روشنایی سیار استفاده می شود. اکثرا برج های نوری سیار دارای چرخ هستند که امکان جا به جایی آن ها را به راحتی فراهم می کند. اما مدل هایی هم وجود دارند که روی سایر وسایل نقلیه نصب می شوند. از طرف دیگر برج های روشنایی پرتابل به قابلیت سیستم بالابری نیز مجهز می باشند و در برخی پروژه ها برای انتقال افراد تا ارتفاع مورد نظر نیز استفاده می شوند. این برج ها شدت باد تا 70 کیلومتر بر ساعت را تحمل کرده و از مقاومت بالایی برخوردار می باشند.

• بر اساس شیوه پخش نور:

برج نوری تلسکوپی

برج نوری بر اساس سیستم پخش نور به دو شاخه تلسکوپی و استادیومی تقسیم می شود. نمونه تلسکوپی هد گرد و دایره ای شکل دارد و برای نورافشانی به صورت 360 درجه مناسب است. این دکل به دلیل نوع طراحی، در محیط هایی هدف نورافشانی کلی است، استفاده می شود. برج نوری تسلکوپی با ارتفاع های مختلف ساخته می شود. در بیشتر مواقع ارتفاع آن بین 12 تا 30 متر است. بر روی این سازه تعدادی پروژکتور قرار می گیرد که تعداد آن ها بین 4 تا 30 عدد تغییر پیدا می کند. تعداد پروژکتورها به فضایی که قصد روشنایی آن را دارید، بستگی خواهد داشت. برای پوشش سطح بدنه برج روشنایی تلسکوپی به منظور پیشگیری از زنگ زدگی و یا خوردگی دکل، می توان پوشش گالوانیزه گرم و یا رنگ های صنعتی بکار برد. به دلیل وزن بالای برج تلسکوپی، برای انتقال سازه به محل نصب از جرثقیل استفاده می شود. به همین دلیل ممکن است در طی مراحل انتقال به پوشش رنگی سازه، آسیب وارد گردد. در نتیجه استفاده از پوشش گالوانیزه گرم مناسب تر خواهد بود. چرا که این پوشش حین عملیات انتقال برج روشنایی، دچار آسیب دیدگی نمی شود و ماندگاری بسیار بالایی دارد.

ارتفاعات برج نوری:

برج نوری 6 متری

برج نوری 6 متری از کوچک ترین انواع دکل های روشنایی محسوب می شود که با استفاده از ورق فولاد ST37 به صورت چند وجهی تولید شده است. این سازه معمولا در مکان هایی استفاده می شود که بخواهیم حجم زیادی از نور را در محوطه مورد نظر داشته باشیم. 
برای تولید برج نوری 6 متری ورق فولاد را با ضخامت 3 میلمتر در ابعاد مشخص به وسیله دستگاه CNC برش می کنند. تعیین ضخامت ورق مصرفی بر عهده کارفرما می باشد. معمولا ضخامت ورق مورد نظر در حدود 3 میلیمتر است. چرا که از نظر مقاومت و استقامت برای ارتفاع این دکل روشنایی کافی می باشد.
در مرحله بعدی ورق های برش شده به واحد خم کاری ارسال می گردد تا بتوان این ورق ها را به صورت تک درز یا دو درز جوشکاری نمود. جوشکاری این ورق ها با استفاده از جوش CO2 انجام می گیرد. 
سپس نوبت به تعبیه دریچه ، بیس پلیت و لچکی ها می رسد. بعد از نصب بیس پلیت و لچکی ها، برج روشنایی 6 متری به واحد گالوانیزه ارسال می کنند تا لایه ای روی سطح آن را بپوشاند. پوشش گالوانیزه گرم از بدنه برج نوری 6 متری در مقابل هر گونه خوردگی و یا زنگ زدگی محافظت خواهد کرد. 
در آخر هم هد و تجهیزات داخل برج نصب می گردد که با نصب وینچ، سیم بکسل و هد تقریبا برج روشنایی 6 متری آماده ارسال می شود

برج نوری 9 متری

برج نوری 9 متری از پر استفاده ترین تجهیزات روشنایی درون و برون شهری است. تولید این مدل برج روشنایی بر مبنای مشخصات فنی اعلام شده از سوی مشتری و یا بر اساس استانداردها انجام می شود.
به طور کلی برج روشنایی 9 متری در دو حالت گیربکس دستی و گیر بکس دستی تولید می گردد. در مدل دستی، به یک وینچ وینچ به عنوان اهرم جهت پایین آوردن هد برج نیاز است. در این مدل برج نوری 4 تا 6 عدد پروژکتور 400 وات کم مصرف مانند COB و SMD بر روی هد برج قرار دارد. در حالت گیر بکس برقی هد نگهدارنده پروژکتورها به وسیله الکتروموتور برقی بالا و پایین می شود. در نتیجه برای جا به جایی هد برج به نیروی دست نیازی نیست. مدل برقی برج نوری 9 متری  قابلیت نصب 6 تا 16 پروژکتور را دارد

برج نوری 12 متری

برج نوری 12 متری که به نام برج روشنایی 12 متری نیز شناخته می شود، طراحی هشت وجهی دارد و شامل دو تکه 6 متری است و قابلیت نصب بین 6 تا 12 عدد پروژکتور 400 وات بخار سدیم و کم مصرف را روی خود دارد. 
این نوع برج روشنایی در 2 حالت هد ثابت و هد متحرک (با وینچ دستی یا الکتروموتور) تولید می گردد. در برج نوری 12 متری با حالت برقی، کاربر به راحتی هد برج را از طریق کنترلی که در تابلو برق وجود دارد، جا به جا می کند. در نتیجه مشکلات دسترسی به بالابر در زمان تعمیرات یا تعویض پروژکتورها کمتر شده و نگه داری برج بسیار مقرون به صرفه خواهد بود

برج نوری 15 متری

برج نوری 15 متری به صورت 12 وجهی طراحی شده و شامل دو تکه 6 متری و یک تکه 4.2 متری است. بدنه این نوع برج روشنایی مانند دیگر دکل ها از جنس ورق ST37 با ضخامت 20 میلی‌متر ساخته می‌ شود. سبد آن به‌ صورت متحرک و با قابلیت نصب حداکثر 12 پروژکتور 400 وات طراحی شده است. برج نوری 15 متری یکی از پر مصرف ترین دکل های روشنایی موجود در کشور می باشد. چرا که دارای ارتفاعی میانه است. نه آنقدری کوتاه است که نتوانه محوطه ها را روشن کند و نه به حدی بلند است که هزینه بیشتری را تحمیل کند.
این نوع برج روشنایی بلند ترین دکل با هد متحرک است که به همراه وینچ دستی تولید می گردد. در حالت وینچ دستی، هندلی در پایین و در قسمت دریچه برج قرار دارد که با چرخاندن آن هد برج پایین آمده یا به بالا می رود . برج های دستی وینچی هد متحرک قیمت نسبتا پایینی دارند و این مساله توانایی خرید آن را برای همه ممکن می کند. البته باید گفت که برج روشنایی 15 متری را ا با الکتروموتور و گیر بکس برقی نیز  می توان تولید کرد.

برج نوری 18 متری

از انواع دکل های روشنایی مرتفع می توان برج نوری 18 متری را نام برد که جهت نورپردازی محوطه های بزرگ که فاقد نور کافی هستند، به کار می رود. قطعات این سازه شامل سه تکه 6 متری و یک تکه 2 متری است که به صورت اورلپ (Over Lap) به هم متصل شده اند. سبد برج روشنایی 12 متری به صورت 12 وجهی طراحی شده و با قابلیت نصب حداکثر 24 پروژکتور 400 وات ساخته مس شود. میزان ضخامت ورق به کار رفته در این سازه به مشخصات فنی ارسالی از سمت مشتری یا نقشه طراح پروژه بستگی خواهد داشت. 
بدنه این محصول پوشیده شده از گالوانیزه گرم است. طی فرآیند گالوانیزه کردن ورق فولاد در دمای بالا درون ظرف مذاب قرار می گیرد تا مقاومتش افزایش یابد. روی هد برج روشنایی 18 متری می توان تا 16 عدد پروژکتور نصب کرد. نصب پروژکتورهای 400 وات بخار که هم پرتاب نور خوبی دارند و هم حجم نور آن ها قابل قبول است، پیشنهاد می گردد. 

برج نوری 24 متری

برج نوری 24 متری شامل 4 تکه 6 متری است که قطعات آن به شیوه اورلپ به هم متصل شده اند. این نوع برج روشنایی از جنس ورق فولاد با طراحی 12 وجهی ساخته شده و دارای سه غلطک مرکز کننده و با قابلیت نصب حداکثر 24 پروژکتور 400 است. سیم بکسل استفاده شده در آن از نوع ورق گالوانیزه با قطر 6 و 8 میلمتر می باشد. غلطک‌ های هادی سیم بکسل، از جنس آلومینیوم است. غلطک راهنمای کابل نزی از جنس پلاستیک فشرده بوده و تمامی قطعات فلزی، دارای گالوانیزه گرم هستند.
برج روشنایی 24 متری اغلب با سبد متحرک طراحی می گردد. به این معنا که سبد نگهداری پروژکتورها را می توان در امتداد یک محور بالا و پایین کرد. لذا جهت انجام عمــلیات تعمیر و نگهداری پروژکتورها کافی است که ســبد برج را با اســتفاده از تجهیزات نصـب شده به نزدیکی سطــح زمین هـدایت نمود. در این حالت با کیفیت، ایمنی و سـرعت بیشترنسبت به حالت سبد ثابت عملیات تعـمیر و نگهداری پروژکتورها را  می توان انجام داد. فقط اینکه در حالت تعمیر امکان روشن بودن پروژکتورها وجود ندارد.

برج نوری 30 متری

بدنه برج نوری 30 متری طراحی 12 وجهی دارد و قطعات آن شامل پنج تکه 6 متری و یک تکه 4.5 متری می شود که به صورت پنج مرحله ای به هم اورلپ شده اند. بیس پلیت و بدنه آن از جنس ورق ST37 فولاد مبارکه ساخته شده و دارای سه غلطک مرکز کننده سبد است که حداکثر قابلیت نصب 24 پرژکتور را دارا می باشد. یکی از مهمترین نکاتی که در طراحی این نوع از برج روشنایی مد نظر تولید کنندگان قرار می گیرد، لامپی است که برای آن استفاده می شود. چرا که برای برج روشنایی 30 متری، لامپ های LED یا COB نمی توانند گزینه مناسبی باشند. زیرا این مدل لامپ ها توان پرتاب نوری قدرتمندی نداشته و در ارتفاع بالا نمی توانند محیط را به خوبی روشن کنند. همچنین پخش نور آن ها به صورت یکنواخت نخواهد بود. در نتیجه باید گفت که لامپ مناسب برای برج های 30 متری پروژکتورهای بخار سدیم است.

قیمت برج نوری

عوامل مختلفی بر قیمت نهایی برج نوری موثر هستند که در اینجا به چند مورد از مهمترین آن ها اشاره می کنیم:
ارتفاع برج: ارتفاع می تواند بر روی قیمت دکل های روشنایی اثر گذار باشد. دکل های با ارتفاع بالاتر، هزینه بیشتری ایجاد می کنند.
قطر و ضخامت ورقهای فولادی: هرچقدر قطر و ضخامت بیشتر باشد، وزن و قیمت افزایش می یابد.
نوع و تعداد پروژکتورها: انتخاب پروژکتورهای کم مصرف مانند LED با تعداد کمتر، هزینه را کاهش می دهد. 
نوع پوشش: پوشش گالوانیزه نسبت به رنگ صنعتی گران تر است.
هزینه نصب: دستمزد نیروی انسانی و نوع تجهیزات مورد نیاز برای نصب برج های روشنایی نیز از دیگر عوامل تاثیر گذار می باشد. 

نحوه نصب برج نوری

قطعات برج نوری را که معمولا به اندازه های مشخص 6 متری می باشند برای نصب بعد از آماده کردن به محل مورد نظر که شرایط محیطی آن کاملا بررسی شده، می فرستند. نصاب در محل نصب این قطعات را درهم و پرس می کند که به این کار تیفور می گویند. این کار اگر در مقیاس کم باشد به وسیله ی تجهیزات دستی و اگر در مقیاس بزرگتر باشد با لودر انجام می شود.
در مرحله بعد باید سیستم محرکه بالابر نصب شود. تعداد پروژکتور مورد نیاز برای نصب با توجه به نوع برج نوری می باشند. وینچ دستی هندلی یکی دیگر از قطعاتی است که باید در محل دریچه نصب شود. الکتروموتور و گیربکس نیز با توجه به نوع برج نوری نصب می شوند. مرحله بعد شامل تنظیم پیچ ها و علم کردن توسط جرثقیل است. در مرحله نهایی پس از قراردادن هد بر آن به به سیم کشی و  نصب تابلو برق بر روی آن می پردازند

عوامل موثر بر قیمت نصب برج نوری

• نوع برج نوری انتخاب شده برای نصب در محل
• تعداد برج های نوری درخواستی برای ساخت 
• ارتفاع برج نوری مورد نظر براساس استاندارد ها 
• حفرچاله های مورد نظر برای نصب پایه ها که با توجه به اندازه برج های نوری می تواند بسیار عمیق یا دارای عمق کم باشد.
• تجهیزات لازم برای نصب

پوشش برج نوری

برای حفاظت از زنگ زدگی ویا خوردگی ، برج روشنایی معمولاً به دو روش پوشش داده می شوند: 1- پوشش گالوانیزه گرم 2- پوشش رنگ صنعتی ، که برای انتخاب هر کدام از این پوشش ها ، می بایست به پارامترهای زیر توجه داشت :

• شرایط آب و هوایی منطقه نصب به لحاظ رطوبت
•  معماری محل نصب
• هزینه